Lịch sử ngành bao bì nhựa, vật liệu kỳ diệu của thế kỷ 20

Lịch sử ngành bao bì nhựa, vật liệu kỳ diệu của thế kỷ 20 

Bao bì nhựa hay cụ thể là các loại túi nilonhiện nay đã trở thành loại bao bì thông dụng nhất bởi những nhiều ưu điểm mà bất kỳ vật liệu nào khác có được. Chúng xuất hiện ở mọi lĩnh vực từ dệt may,da giày, linh phụ kiện, hàng tiêu dùng cho đến mỹ phẩm, thực phẩm, đồ điện tử... 

Kể từ khi được phát minh, nhựa đã tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp bao bì, một cuộc đua tranh cả về chất lượng lẫn mẫu mã với đủ loại chất liệu. 

Với lợi thế sử dụng ít nguyên liệu hơn để sản xuất so với hộp,thùng hay chai lọ, túi nhựa có giá thành rẻ hơn , đồng thời cũng giúp giảm lượng khí thải nhà kính mà việc sản xuất bao bì phát tán ra môi trường. Hiệp hội nhựa của Anh đã có nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng các loại vật liệu không phải là nhựa cho mục đích đóng gói sẽlàm tăng lượng khí thải nhà kính lên gấp 2,7 lần. 

Bên cạnh đó các loại túi ni lông cũng dễ in ấn và thể hiện tốt màu sắc, đồng thời chống ẩm ướt tốt, ngăn cách hoàn toàn sản phẩm với môi trường bên ngoài. Chúng còn có khả năng chống oxy hóa, chịu đựng được một số loại dung môi, hóa chất cơ bản, điều mà vật liệu giấy và kim loại vẫn còn rất hạn chế. 

Nhờ những ưu điểm như vậy mà ngành công nghiệp nhựa và cả bao bì nhựa trị giá hàng trăm tỷ usd đã và đang có sự phát triển vô cùng mạnh mẽ. Tuy nhiên sự phát triển đó cũng mang lại nhiều hệ quả và thách thức với loài người trong việc bảo vệ môi trường. Lượng rác thải nhựa suốt nhiều thập kỷ không được thu gom và xử lý đúng cách bị xả thẳng ra biển và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tự nhiên của các loài sinh vật sống trong đại dương. 

Tuy còn nhiều bất cập như vậy nhưng không thể phủ nhận được rằng nhựa thực sự là một trong những phát minh quan trọng nhất của loài người trong thế kỷ 20. Và chúng ta đang thực sự sống trong kỷ nguyên của nhựa!

Lịch sử phát triển của nhựa và ngành công nghiệp bao bì nhựa 

Nhựa có nguồn gốc từ dầu mỏ và đã hiện diện quanh chúng ta từ hàng ngàn năm trước, ở những nơi có dòng chảy của dầu dưới lòng đất ,con người đã tìm ra nhiều cách sử dụng loại chất liệu này. Thí dụ như những bức tường thành ở Jericho, hay những con đường cổ xưa ở Bagdad được trải nhựa. Tuy nhiên chỉ đến thời đại của công nghiệp và hóa học hiện đại, nhựa mới thật sự càn quét và chinh phục thế giới.

Vào những năm 1800, các nhà khoa học người Anh đã bắt đầu thử nghiệm với mủ cao su và hắc ín tự nhiên, vốn là tiền thân của nhựa hiện đại. 

Năm 1823, Charles Macintosh đã tạo ra một lớp sơn chống thấm bằng cách liên kết các lớp cao su bằng naphtha, một sản phẩm hóa dầu. 

Năm 1862, Alexander Park đã phát minh ra Parkesine, loại nhựa nhiệt dẻo đầu tiên được sản xuất. Loại vật liệu này gây sửng sốt với giới khoa học bởi khả năng hóa lỏng chúng ở nhiệt độ cao và định hình chúng lại khi làm mát. Quy trình này cũng tương tự như việc sản xuất kim loại nhưng chúng tiêu tốn ít nhiệt lượng và thời gian, tiết kiệm chi phí hơn rất nhiều. Sản phẩm từ vật liệu này cũng thể hiện sự ưu việt khi vừa bền chắc lại vừa nhẹ và có giá thành rẻ. 

Đến năm 1900, Jacques Edwin Brandenberger, một kỹ sư người Thụy Sĩ đã tạo ra Cellophane, một lớp bao bì không thấm nước và mềm dẻo, linh hoạt đầu tiên. Mục đích ban đầu của vật liệu này là để pha trộn vào vải, giúp chúng có khả năng chống nước và vết bẩn. Ngành công nghiệp nhựa thực sự bùng nổ sau chiến tranh thế giới thứ nhất. 

Cuối thập niên 1930, các nhà sản xuất, công ty có trụ sở tại Đức và Hoa Kỳ đã phát minh ra nhiều sản phẩm hóa dầu như: Saran, Acrylic, Polyurethane, Lucite, Polystyrene và Teflon .Vài năm sau đó chiến tranh thế giới thứ hai nổ ra và là nơi thử nghiệm hoàn hảo cho các loại vật liệu mới này, trong các loại vũ khí và khí tài quân sự. 

Năm 1950, túi đựng rác bằng nhựa polyetylen màu đen được phát minh bởi hai người Canada là Harry Wasylyk và Larry Hansen. Chúng nhanh chóng trở nên phổ biến và được sử dụng tới tận ngày hôm nay.

Trong thập niên này nhiều bằng sáng chế về các kiểu dáng và chất liệu bao bì được cấp cho các công ty ở Mỹ và châu Âu. Điển hình như túi lưu trữ có dây kéo ( tiền thân của túi Ziplock ngày nay) được cấp cho Robert W. Vergobbi vào năm 1954. Phương thức sản xuất túi nilon thông dụng hiện nay bằng cách thổi một lớp màng dạng ống, sau đó cắt và ép đáy cũng ra đời trong khoảng thời gian này. Chúng thuộc sở hữu của công ty Celloplast của Norrköping .Thụy Điển và đã được cấp bằng sáng chế khắp thế giới. 

Năm 1986, các khay thức ăn bằng nhôm được thay thế hầu hết bằng chất liệu nhựa, bởi chúng an toàn và là cách tốt nhất để hâm thức ăn trong lò vi sóng. 

Đến thời điểm này thì các túi ni lông đã trở nên vô cùng phổ biến, chúng sử dụng để đựng hàng hóa mua từ cửa hàng, thay thế hầu hết các túi giấy trước đó. Các sản phẩm vật liệu nhựa khác cũng dần thay thế gỗ, đá, kim loại và thủy tinh. Một cuộc chiến bao bì đã nổ ra toàn diện và kéo dài mãi tới tận hôm nay, và túi ni lông vẫn luôn là trung tâm của mọi cuộc bàn cãi và tranh chấp công khai. Các công ty bao bì khác cho rằng bao bì nhựa không có xuất xứ rõ ràng và không an toàn cho người sử dụng. 

Để bảo vệ quyền lợi chính đáng, hiệp hội ngành công nghiệp nhựa ra đời và đã giới thiệu hệ thống mã hóa nhận dạng chất liệu nhựa. Hệ thống này nhất quán và được sử dụng một cách tự nguyện trên toàn thế giới, giúp các công ty thông báo đến khách hàng sản phẩm của họ được làm chính xác là từ loại nguyên liệu nhựa nào. 

Những thập niên sau đó, liên tiếp các sản phẩm về nhựa hay bao bì nhựa được phát minh như nhựa phân hủy sinh học, các ống nhựa dẻo đựng sữa chua, Polylactic acid (một loại bao bì làm từ ngô), màng Metallyte, các loại màng nông nghiệp

Ngành bao bì nhựa đang phải đối mặt với những những thách thức to lớn 

Ngành công nghiệp bao bì nhựa được ước tính trị giá 242 tỷ usd vào năm 2019, và vẫn đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ. Đây quả thật là một loại vật chất kỳ diệu, chúng giúp cho lối sống thành thị hiện đại có thể tồn tại được. Nhờ có nó mà xã hội có thể thách thức được những định luật của tự nhiên như sự ẩm mốc, sự ôi thiu của thức ăn. Không có sự hiện diện của nhựa xung quanh, quả thật chúng ta sẽ trở về cuộc sống của nhiều thế kỷ trước. 

Tuy nhiên cái giá quá rẻ cũng như đặc tính bền bỉ, khó phân hủy của nhựa lại gây ra những thách thức nghiêm trọng đối với môi trường. Số lượng túi nhựa mà thế giới tiêu thụ hiện tại đã lên tới hàng nghìn tỷ một năm, một phần không nhỏ trong số đó không được tái chế mà bị chôn lấp hoặc xả thẳng ra biển.

Điều này gây ra sự nguy hiểm đáng kể đối với các loài sinh vật biển cũng như tác hại về lâu dài đến với môi trường. 

Tuy nhiên việc loại bỏ chất liệu này ra khỏi các dây chuyền sản xuất hiện tại vần là điều bất khả thi. Bao bì nhựa có trọng lượng nhẹ nên tốn ít năng lượng hơn để sản xuất và vận chuyển chúng. Một nghiên cứu của áo chỉ ra rằng nếu thay thế toàn bộ bao bì nhựa thì các loại bao bì khác cộng lại phải tăng lên gấp 4 lần để có thể đảm bảo và thay thế được vai trò của nó. 

Điều này cộng thêm năng lượng dùng để vận chuyển khối lượng bao bì khổng lồ này thậm chí còn gây nên những hiệu ứng về môi trường khủng khiếp gấp nhiều lần hiện tại. Với việc khó có thể tìm ra vật liệu khác để thay thế thì việc tốt nhất ở thời điểm hiện tại mà chúng ta có thể làm là tăng tỷ lệ rác thải nhựa được tái chế.

Nguồn: Internet

Share this post

Author : Hoang Duong Ha An

Related Posts